WhatsApp Image 2022-04-19 at 11.31.00

Özel eğitimde görsel sanatların yeri.

Çeşitli nedenlerle, bireysel özellikleri ve eğitim yeterlilikleri açısından akranlarından beklenilen düzeyden anlamlı farklılık gösteren birey, özel eğitim gerektiren bireydir. Özel eğitim; bu bireylerin eğitim ve sosyal gereksinmelerini karşılamak için özel olarak yetiştirilmiş personel, geliştirilmiş eğitim programları ve yöntemleri ile onların bireysel yeterliliklerine dayalı, gelişim özelliklerine uygun ortamlarda sürdürülen eğitimdir (MEB, 2002).

Tüm eğitim alanları gibi sanat eğitimi de zihinsel engelli bireylerin eğitiminde yer almaktadır. Yirminci yüzyılın başından bu yana sanat eğitimi kavramı, kavramsal ve genel anlamda, sanatların tüm alanlarını ve biçimlerini içine alan, okul içi ve okul dışı yaratıcı sanatsal eğitimi tanımlamaktadır. Dar anlamda ise okullarda sınıflardaki ve ilgili bölümlerdeki bu alana ilişkin olarak verilen dersleri tanımlar (San, 2003). Sanat eğitimi; kişinin duygu, düşünce ve izlenimlerini anlatabilmek, yetenek ve yaratıcılığını estetik bir seviyeye ulaştırmak amacıyla yapılan eğitim faaliyetlerinin tümüdür (Yolcu, 2005). Plastik sanatlar eğitimi kişinin görsel yolla algılamayı öğrenmesi, yaratıcılığının gelişmesi, kendini ifade edip mesleğe yönelmesinde önemli rol oynamaktadır (Erbay, 2000: 18).

Resim, psiko-pedagojik açıdan çocuğu bize tanıtmaya yarayan bir ölçüt olduğu gibi, onun zeka, kişilik, yakın çevre özellikleriyle iç dünyasını yansıtmaya yarayan bir ifade aracı olarak da büyük önem taşır (Yavuzer, 2012: 12). Çocukların sanatsal faaliyetlerindeki değişim, zihinsel ve bedensel gelişimlerine paralel bir seyir izlemektedir. Her çocuk ilk resim eylemine karalama ile başlar. Bazı çocukta uzun sürer bu, bazısında ise kısa sürede biçimli veya anlamlı çizgilere dönüşür (Kehnemuyi, 1995:22). Karalama olarak adlandırılan çizimler, el-göz-beyin koordinasyonunun ve psiko-motor becerilerin gelişimi ile farklı bir sürece girmektedir.

     Özel gereksinimi olan bireyler için hazırlanmış olan Görsel sanat eğitim planlarındaki temel amaç bir ürün ortaya koymak değildir. Çalışma sürecinde engelli bireyin katılımı, çalışma süreci, yaptığı işten aldığı haz ve mutluluk duyguları, ortaya çıkan üründen daha önemlidir. Engelli bireyler için görsel sanatlar eğitiminde amaç; görsel sanatlar eseri/çalışması oluşturmaktan öte bireyin bireysel gelişimine katkı sağlamaktır.

GÖRSEL SANATLAR HANGİ BİLİŞSEL VE SOSYAL BECERİLERİ DESTERKLER?

Müzik, resim ve çizim, tiyatro ve dans gibi sanatlar, çocukların gelişim sürecinde önem taşıyan etkinlikler içerir; örneğin dikkatini yoğunlaştırma, motive olma, duygularını yönetme ve diğerlerini anlama gibi. O halde, bu tip sanatsal etkinliklerin çocuklarda bilişsel ve sosyal/duygusal becerileri geliştirip geliştirmediğini sormak gerekir. Sanat eğitimi birçok yerde yarıda kesilse de, sonuç olarak çocuklar sanatsal faaliyetlere katılmaktan hoşlanıyor.         

Müzikten resime, dramadan tasarıma sanatın çeşitli dalları çocuklar için tüm duyularını kullanarak keşifler yaptıkları, hem de kendilerini doğal olarak, içlerinden geldiği gibi ifade edebildikleri zevkli uğraşlardır. Sanat etkinlikleri ile küçük yaşlardan itibaren tanışan çocuklar ise kendilerini daha iyi tanıyor, neleri sevip neleri sevmediklerine dair ipuçları ediniyor, etraflarında gördüklerini ve deneyimlerini sanat etkinlikleri ile ifade ederken planlama, seçim yapma, deneme, düzeltme, başladığı işe devam edip bitirme gibi bilişsel yetilerini geliştiriyor, hayal güçlerini harekete geçiriyorlar.

Tags: No tags

Leave A Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *